از بت شکنی تا کندن‌کاری اطراف بودا در بامیان؛ طالبان چه می‌خواهند؟
حکومت طالبان حدود هفت ماه قبل کندن‌کاری اطراف صلصال و شمامه(دو بت بزرگ) را در ولایت بامیان آغاز کرده بودند. این اقدام طالبان بارها از طرف مردم محل مورد کاووش قرار گرفته و اما، هیچ نهاد و یا فردی قادر به دانستن پاسخ این پرسش از طالبان نبوده است که چرا آن‌ها اطراف بت‌های بزرگ بامیان را حفر می‌کنند.
چند روز قبل ۶ ماه اسد ۱۴۰۱ هجری خورشیدی، یک کارشناس فرهنگ بودایی گفته است که اقلام قیمتی از اطراف بودای بامیان مفقود شده است.
این در حالی است که شهروندان بامیان، بار دیگر از طالبان خواسته‌اند تا دلیل این کار را برای مردم واضح سازند اما، طالبان این منطقه را در حصر خود قرار داده و به مردم اجازه نزدیک شدن را نمی‌دهند.
یک شهروند بامیانی که نه خواست هویتش ذکر شود به مجله اورال می‌گوید:" طالبان بالای مردم شلیک می‌کنند و اجازه‌ی نزدیک شدن به محل را نمی‌دهند."
شهروندان بامیان از سازمان جهانی"یونسکو" و جوامع بین الملل می‌خواهند تا جلوی این کار سرخودانه‌ی طالبان را بگیرند و نگذارند که طالبان منافع ملی را برای منافع شخصی خود مصادره کنند.
این دومین دور حکومت طالبان در افغانستان و دومین دست‌برد فراقانونی آن‌ها در بت‌های ولایت بامیان را شامل می‌شود. در دوره‌ی اول ، پس از تسلط این گروه ملا عمر رهبر طالبان به افراد خود دستور داد تا تندیس بودا را تخریب کنند و به این ترتیب در ۱۱ مارچ سال ۲۰۰۱ میلادی، دو تندیس بزرگ بودا، به واسطه دینامیت انفجار داده شد.
"صلصال" بزرگ‌‌ترین تندیس بودا در جهان با ارتفاع ۵۳ متر و "شمامه" با ارتفاع ۳۵ متر، با ارزش‌ترین میراث فرهنگی افغانستان به شمار می‌‌رفت. این دو بت بزرگ و بت‌های کوچک دیگر، در دل کوه تراشیده شده بود و از نگاه دوره‌ی تاریخی به دوران قبل از اسلام(دوره‌ی کوشانی‌ها) بر می‌گردد.
فرو ریختن بودا در بامیان، ضربه‌ی مهلک را به فرهنگ و تاریخ افغانستان وارد کرد و اما، طالبان که حکومت‌شان بر جهل و بی‌سوادی استوار است، به هدف مقابله با ادیان غیر اسلامی اقدام به این کار نمودند.
ملاعمر: اگر بودا را تخریب نکنیم، در روز قیامت مورد پرسش قرار می‌گیریم.
تاریخ افغانستان بعد از اسلام( دوره‌ی اسلامی) قدرت‌های ضد بودایی را در بر داشته است و اما، هر کدام آن‌ها با نگاه متفاوت‌تر از طالبان، اقدام به مبارزه علیه دین بودایی کردند. سلطان محمود غزنوی به مثابه‌ی طالبان بت شکنی را پیشه قرار داده بود و به دو دلیل اساسی اقدام به شکستن بت‌ها در قسمت‌های از هند کرد: "مبارزه علیه ادیان غیر اسلامی و چشم دوختن به دارایی‌ها و جواهرات معابد بت پرستان هندی"
اما، سلطان محمود هیچ‌گاه در راستای شکستن بت‌های بامیان اقدام نکرد و او می‌دانست که "بودا" دو میراث گران‌بهای فرهنگی در دل کوه است که نابودی آن زیان بزرگی به تاریخ و فرهنگ امپراطوری‌اش وارد می‌کند.
الگوی دیگری طالبان، حکومت عبدالرحمن خان است. او نیز موارد گسترده، اقدام به بت‌شکنی کرد و اما، بودای بامیان از دست‌برد وی نیز در امان ماند.
اما، طالبان که از نگاه جهل و بی‌سوادی در جای‌گاه بلندی قرار داشتند/دارند، ارزش سمبول فرهنگی و تاریخی برای‌شان اهمیت نداشت/ ندارد. بیش‌تر آن‌ها طلبه‌‌های اثر گرفته از مدرسه‌های دینی هستند که هیچ ارزشی را با عقاید اشتباه دینی خود عوض نمی‌کنند.
بت‌شکنی طالبان در حکومت قبلی این گروه بیش‌تر برای انتقام جویی و کینه توزی، مبارزه با بی‌دینی و گسترش قوانین اسلامی بود که ریشه به جهالت طالبان داشت و در این دور نیز، طالبان مسیر را احمقانه رفته‌اند و برای سود بردن از اقلام و اجناس قیمتی شروع به حفر و کندن کاری اطراف بودا کرده‌اند.
این اقدام طالبان، کم‌تر از جنایت آن‌ها(شکستن بت‌ها) در دوره‌ی پشین نیست. مصادره‌ی خودسرانه‌ی اجناس تاریخی-فرهنگی و قیمتی به نفع شخصی، ضربه‌ی بزرگی به فرهنگ و قدامت تاریخی کشور محسوب می‌شود.
