محمدحسین یمین استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کابل درگذشت؛ نگاهی به زندگی‌نامه استاد یمین
خبر درگذشت استاد یمین شب گذشته (سه شنبه، ۱۲ دلو) در خانه‌اش در منطقه‌ی گولایی خیرخانه کابل تأئید شده است. راحله احمد‌زی، رئیس دانشکدهی زبان و ادبیات دانشگاه کابل، علت مرگ استاد یمین را ایست قلبی گفته است.
دکتور محمدحسین یمین فرزند محمدحسن در سال ۱۳۱۵ خورشیدی در ناحیه‌ی اول گذرآقای شهر چاریکار، مرکز فعلی ولایت پروان متولد شده است. او در سال ۱۳۲۲خورشیدی شامل تعلیمات ابتدایی شده و در سال ۱۳۳۳خورشیدی، از لیسه نعمان فارغ‌التحصیل شده است.
استاد یمین در سال ۱۳۳۴ خورشیدی شامل دانشکدهی زبان و ادبیات دانشگاه کابل شده و در سال ۱۳۳۹ خورشیدی از رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی-دری، مدرک لیسانس را بدست آورده است. پس از آن مدتی را به عنوان آموزگار در لیسه غازی و دارالمعلمین عالی کابل، ایفای وظیفه کرده است.
در سال ۱۳۵۰ خورشیدی شامل کادر عالی دانشکده ادبیات شده و از آن زمان تا اکنون به عنوان استاد و سمت‌های دیگر در دانشگاه کابل مصروف خدمت بوده است.
استاد یمین دارنده‌ی رتبه‌ی دولتی فوق‌العاده و رتبه‌ی علمی پروفیسور می‌باشد و تحصیلاتش تا سطح دکتورا می‌رسد. وی ماستری را در دانشگاه دولتی جمهوری تاجکستان و دکتورای خود را در سال‌های ۱۹۹۰- ۱۹۹۱ از رشته‌ی"فلالوژی" بدست آورده است.
بر علاوه‌ی خدمت به عنوان استاد در دانشکدهی زبان و ادبیات دانشگاه کابل، وی وظیفه‌های دیگر را نیز به عهده داشت. آمریت بخش زبان و ادبیات فارسی دری در دانشکدهی ادبیات دانشگاه کابل، آمریت دانشکده‌های شبانه دانشگاه کابل، رئیس دانشکدهی زبان و ادبیات دانشگاه کابل، عضویت هیأت تحریر در مجله خراسان اکادمی علوم افغانستان، عضویت در نشریه‌ی خورشید و عضویت در شورای علمی دانشگاه کابل از سمت‌های دیگری است که وی در کنار استادی، ایفای وظیفه کرده است.
دوکتور حسین یمین تا اکنون عضویت ترفیعات علمی انسجام امور اکادمیک وزارت تحصیلات عالی را نیز داشته است.
آثار و مقاله‌های گران‌بها، دربخش‌های مختلف زبان‌شناسی و ادبیات نیز، از یادگار زحمات استاد یمین است که قرار اسامی زیر به دسترس علم‌دوستان کشور قرار دارد:
- دستور معاصر پارسی دری؛
- لهجه‌شناسی زبان دری؛
- برخی ویژگی‌های زبان شاه‌نامه؛
- دستور تاریخی زبان فارسی دری؛
- واژه شناسی؛
- فرهنگ تلفظ لغات با بیان معانی؛
- دستور نگارش برای همه؛
- تشخیص از دیدگاه زبان‌شناسی، تهران، فصل‌نامه‌ی فرهنگستان، ۱۳۸۷؛
- افغانستان تاریخی(جای واژه‌شناسی)؛
- دستور همگانی زبان دری؛
- واژه‌گزینی در زبان فارسی دری؛
- کهکشان(مجموعه اشعار یمین)؛
- شهریاری بر اورنگ سخن، ویژگی‌های زبانی دیوان شمس؛
- نخستین بیست‌مقاله‌ی یمین؛
- دومین بیست مقاله‌ی یمین؛
- مبادی زبان‌شناسی؛
- دستور زبان واج‌شناسی و واژک‌شناسی؛
- دستور زبان نحو؛
- دستور نگارش و روش تحقیق.
برعلاوه‌ی آثار ذکر شده، فعالیت‌های علمی دیگر از قبیل: رهنمایی، ارزیابی، تنقیح و ارایه‌ی تقریظ بر پژوهش‌های علمی_ تحقیقی استادان و محققان دانشگاه و اکادمی علوم افغانستان جهت احراز ترفیعات علمی که مجموعآ به ۷۵ عنوان می‌رسد، از وی به جا مانده است.
در گذشت پروفیسور دوکتور محمدحسین یمین، ضایعه‌ی بزرگی در ستون زبان و ادبیات کشور محسوب می‌شود. وی با تلاش‌های همه‌جانبه‌ی خود در راستای زنده‌کردن ادبیات فارسی دری، آثار زیادی را نوشت و از هیچ‌گونه کوشش در این عرصه دریغ نکرد. وی در کنار تولید آثار مفید، دانشجویان زیادی را پرورش داد و به جایگاه‌های بلند جامعه رساند. تلاش و کارکردهای او برای جامعه‌ی افغانستان قابل قدر است.
