حیف‌ومیل کمک‌های مردمی توسط مافیایی سیاسی و قومی در افغانستان ـ مجله‌ی اورال

جان ساپکو، بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی
افغانستان (سیگار) در انستیتوت "شورای اتلانتیک" می‌گوید که ایالات متحده آمریکا حدود ۱۴۶ میلیارد دالر در طی بیست سال گذشته در بازسازی افغانستان مصرف کرده است. وی می‌گوید که بر اساس بررسی سیگار حدود ۳۰ درصد این مبلغ "حیف‌ومیل یا دزدی" گردیده است.

پروژه گزارش جرایم سازمان یافته و فساد، محمد اشرف غنی، رئیس جمهور فراری افغانستان را فاسدترین چهره سال ۲۰۲۱ در جهان اعلام کرد.

درو سالیوان، یکی از بنیانگذاران این سازمان گفت: "در این میان، غنی نیز قطعا مستحق یک جایزه هست. او هم در فساد و هم در بی‌کفایتی فاحش غرق بود. او مردم خود را ترک کرد و آنها را به بدبختی و مرگ سپرد."

گفته می‌شود که محمد اشرف غنی رییس جمهوری فرار افغانستان در طی بیست سال در کرسی‌های مختلف و مهم دولتی همواره مدیریت پروژه های بزرگ مالی غرب در افغانستان را بدست داشته است و به ویژه در طی هفت سال ریاست جمهوری خویش میلیاردها دالر خود و نزدیکانش اختلاس و به خارج از افغانستان منتقل و زندگی فوق لگژری را برایشان تدارک دیده اند.

آقای ساپکو هشدار داده که ایالات متحده باید از درس‌های تلخ آموخته شده در بیست سال گذشته استفاده کند تا مبادا کمک‌های بشردوستانه فوری برای مردم افغانستان "توسط طالبان به هدر رود، دزدی یا منحرف شود".

او گفته است که "حقیقت تلخ این است که اگر تمام پول دنیا را به افغانستان بفرستیم، اما این پول به دست رژیم طالبان یا دیگر بازیگران بد به جای افغان‌هایی که به شدت به آن نیاز دارند، برسد یک تراژدی خواهد بود."

همچنین در طی بیست سال گذشته مقامات دولتی افغانستان به ویژه آنانی که از منظر قومی نزدیک به هرم قدرت بوده اند هر کدام میلیون‌ها دالر از سرمایه ملی و کمک‌های جهانی به افغانستان را حیف و میل کرده اند.

اکثریت پروژه‌های عمرانی و دفاعی و تعلیمی در افغانستان اماج چپاول مافیایی قدرت قومی قرار گرفت و ده‌ها بار بیشتر از نرخ حقیقی به نزدیکان مسولین درجه یک نظام قرار داده و با بدترین کیفیت تحویل مردم افغانستان شد که این موارد هر از گاهی مورد اعتراض شماری مردم افغانستان و برخی نهادهای مردمی را فراهم کرد.

در جریان اغلب نشست‌های بین المللی در ارتباط به جمع آوری کمک برای افغانستان، به ویژه در بروکسل، بن، ژنیو و بقیه نقاط شماری از افغانستانی های اروپایی تظاهرات کردند و در مورد حیف و میل کمک‌های جهانی توسط مافیایی حکومتی و قومی در افغانستان هشدار دادند ولی متاسفانه این هشدار ها و اعتراضات هیچگاهی شنیده نشد و مورد توجه ای ویژه نهادهای و شخصیت جهانی قرار نگرفت.

گزارش  یک هیات حقیقت‌یابی در طی سال های نشان می‌دهد بین سال‌های ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۳ خورشیدی در وزارت معارف افغانستان، میلیاردها افغانی در پروژه‌های ساخت‌وساز مکاتب، حقوق آموزگاران خیالی، چاپ کتاب درسی و برخی موارد دیگر اختلاس شده است.

اعضای این هیات حقیقت‌یاب گفته‌ بودند که نتایج تحقیق خود را به رییس‌جمهور سابق محمد اشرف غنی سپرده‌اند؛ اما باگذشت  سال، ها هیچ گام عملی برای رسیدگی به اتهام‌های موجود در این گزارش، صورت نگرفته است.

در این گزارش، فاروق وردک که در آن زمان وزیر معارف افغانستان بود به همراه شماری دیگر از مقام‌های وزارت معارف، در سال‌های۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳خورشیدی، به دست داشتن در این اختلاس‌های بزرگ متهم دانسته شده‌اند.

۴۰ هزار و ۸۸۰ آموزگار خیالی، ۱۰۳۳ مکتب خیالی، ۱۴۰۰ پروژه‌ی ساختمانی مکتب بدون طی‌مراحل قانونی تدارکات، بیش‌تر از ۲۰ میلیون دالر اختلاس در قراردادهای چاپ کتاب‌های درسی، پرداخت سالانه ۲۴ میلیون دالری معاش‌های دالری کارمندان قراردادی و مشاوران، ناپدیدشدنِ ۶۴ کانتینر و ده‌ها مورد دیگر که شرح آن در پایان ذکر شده است، نشان‌دهنده‌ی اختلاس و حیف‌ومیل دارایی‌عامه به ارزش ملیاردها افغانی در وزارت معارف افغانستان است.

نتایج بررسی‌های هیات حقیقت‌یاب نشان می‌دهد که ریاست‌های معارف ۲۱ ولایت افغانستان در تبانی با برخی‌ از مسوولان وقت وزارت معارف این کشور، آمار واقعی مکتب‌های غیرفعال را پنهان کرده و بودجه‌ی تخصیص ‌‌یافته‌ی آن ‌را «حیف ‌و میل» کرده‌اند. این موضوع در ولایت‌های ناامن کشور، بیش‌تر گزارش شده است.
 

در این گزارش به‌گونه‌ی نمونه‌ از صدها مکتب در مناطق دوردست کشور نام برده شده که حتا در یک‌ونیم دهه‌ی پسین، هرگز وجود فیزیکی نداشته و شماری از اشخاص واقعی و یا غیر واقعی زیر نام (معلم، سرمعلم، ملازم و…) از معاش و امتیاز دوام‌دار حکومتی بهره برده‌اند.

در بخشی از گزارش این هیات حقیقت‌یاب، آمده‌است”درحالی‌که هیچ مکتب فعال در ولسوالی معروف ولایت قندهار وجود ندارد، اما تخصیص مالی ۳۳ مکتب خیالی در این ولسوالی به‌گونه‌ی دوام‌دار اجراء شده ‌است.”

نه تنها قندهار، بلکه‌ بیش‌تر ‌از ۴۰ مکتب غیرفعال در ولسوالی شیندند ولایت هرات نیز، گزارش شده‌ است.

به‌همین‌گونه در گزارش هیات حقیقت‌یاب، در ۲۱ ولایت افغانستان یک‌هزار و سی ‌و سه مکتب خیالی به ثبت رسیده است.
 

البته قضیه‌ای مکاتب خیالی یک از موارد بارز فساد حاکم در دستگاهی حکومت مافیایی قومی است. وضعیت فساد در وزارت دفاع، داخله، امنیت ملی و در مجموع تمام ادرات دولتی لجام گسیخته و سیستماتیک جریان داشته است. بنابرین هیچگاهی مورد پیگرد قرار نگرفت.

اما محمد اشرف غنی رییس جمهوری فراری و شخصیت فاسد جهان در سال ۲۰۲۱ تنها برای فریب جامعه جهانی، وحیدی وزیر مخابرات سابق را چون  یک شخصیت هزاره‌تبار و خارج از دایره مافیایی فساد قومی و حکومتی قرار داشت. لذا زمینه اخلال در باند مافیایی فاسد و چپاولگر را فراهم نمی‌کرد مورد توطیه قرار داد و با اتهام دروغین به زندان انداخت تا برای جامعه جهانی وانمود کند که با فساد مبارزه می‌کنند.

اما همه چهره‌های فاسد از جمله فاروق وردک وزیر پیشین معارف را که قضیه مکاتب خیالی و حیف و میل صدها میلیون دالر بر وی ثابت بود، چون اشرف غنی و فاروق وردک و همه مقامات فاسد همگی حلقه‌های از زنجیره فساد سیستماتیک قومی و حکومتی بودند، همواره در کنارش حفظ کرد.