برباد رفتن کمک ها برای عودت کنندگان در افغانستان

ایالات متحدۀ امریکا، مبلغ 950 میلیون دالر را برای کمک به بازگشت پناهجویان افغانستان اختصاص داده است، اما یک بخش بزرگی از این پول، به دلیل فساد گم شده است. کسانی که می باید از آن بهره مند می شدند، اکنون در یک وضعیت اسفبار، زندگی خویش را سپری می کنند.

این یادداشت، نتیجه گیری گزارش انتقادی است که از سوی ادارۀ بازرسی عمومی امریکا برای افغانستان (سیگار) به تاریخ 3 سپتامبر امسال به نشر رسیده بود. در این گزارش در مورد اهمیت، مؤثریت و اجرای پروژه هایی که با کمک 110 میلیارد دالری که کنگرۀ امریکا از سال 2002 به این سو، برای بازسازی افغانستان اختصاص داده بود، مورد تحقیق و بازرسی قرار گرفته است.  

در این گزارش برنامۀ توزیع زمین که توسط وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان صورت می گرفت، مورد ارزیابی قرار گرفته است. این ارزیابی که در سال 2013 انجام شده است، نشان می دهد که برنامۀ توزیع، به چه اندازه توسط فساد اداری حیف و میل شده است.

گزارش سیگار یا ادارۀ عمومی بازرسی امریکا برای بازسازی افغانستان نشان داده است که اغفال، فریب، جعل و خویشاوند مداری در ادارۀ توزیع زمین برای عودت کنندگان، یک مانع جدی برای دسترسی و دست یافتن کسانی که مستحق بودند، برای حقوق شان بوده است.

هم چنان، در این گزارش آمده است که ادارۀ حکومت ایالات متحدۀ امریکا و کمیساریای عالی پناهندگان، به دلیل فساد در ادارۀ کمک رسانی وزارت امور مهاجرین افغانستان برای پناهندگان، کمک های خود را که برای مهاجرین و عودت کنندگان انجام می دادند، قطع نمودند.

مقامات افغانستان پذیرفته اند که در گذشته در این اداره به طور گسترده فساد وجود داشته است. با این حال، آن ها وعده داده اند که ادارۀ جدید افغانستان که سال گذشته قدرت را به دست گرفت، راه کاری را برای محو فساد روی دست گرفته است.
سید حسین عالمی بلخی که در آغاز سال 2015  به عنوان وزیر امور مهاجرین تعیین شده است، می گوید: «ما، چالش‎ ها، مشکلات و دشواری های زیادی را از گذشته با خود داریم. هیچ کسی نمی تواند که این مشکلات و موانع را انکار نماید».

وی به شبکۀ آیرین گفته است « ما به طور جدی مبارزۀ خود را با فساد را آغاز کرده ایم و می کوشیم کاری را اجرا نماییم تا برای همکاران جامعه بین المللی و نهادهای امداد رسان بین المللی، قابل قبول باشد به خصوص برای کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد و سازمان بین المللی برای مهاجرت، و هم چنان کسانی که نظاره گر کارهای ما هستند، هم چون رسانه ها».

روح الله هاشمی، مشاور در وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان می گوید که این وزارت یک کمیسیونی را برای مبارزه با فساد ایجاد نموده است تا افراد آلوده به فساد و دستگاه های فاسد را شناسایی و آن را به پنجۀ قانون بسپارد و به جای آن ها افراد متعهد و کارا را مقرر نماید.

گزارش سیگار از سوی نگاشته است که «حکومت جدید افغانستان علاقه مندی خود را برای پاسخ به ضروریت های پناهندگان و از میان برداشتن فساد، نشان داده است». اما تا هنوز زود است تا روی مؤثریت آن قضاوت صورت گیرد.
برخی از مهم ترین نتایج گزارش سیگار:

1- به دلیل ناکارایی مدیریتی برنامۀ توزیع زمین برای عودت کنندگان، تنها 38000 خانواده از 266000 خانواده، در پی تقاضای خود، پاسخ دریافت نمودند و از این میان تنها 9200 در میان آن ها، توانسته اند به زمین های شان دست یابند.

2- حکومت افغانستان، در سال 2012، «استراتژی راه حل» را پذیرفت که بر اساس آن می بایست حد اقل امکانات زندگی به خصوص وسیله ای برای خوراک و پوشاک عودت کنندگان را تدارک نماید. اما در آن زمان، وزارت امور مهاجرین نتوانست تا مشکلات و نیازهای اساسی عودت کنندگان را شناسایی نموده و به آن ها رسیدگی نماید.

3- به گفتۀ یکی از مقامات بلند پایۀ حکومت افغانستان «در مورد پناهندگان و عودت کنندگان، توجه زیادی صورت نمی گیرد، چون آن ها در اولویت نیستند و وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان نیز رسیدگی به امور آن ها را جزء کار اصلی خویش نمی داند».

4- ادارۀ حکومت ایالات متحدۀ امریکا برنامۀ توزیع زمین و رسیدگی به امور عودت کنندگان را حمایت مالی نمود تا ظرفیت این اداره را برای رسیدگی به امور مهاجران ارتقا دهد. پیش از پایان این برنامه، در سال 2014، سازمان بین المللی مهاجرت در دفاتر ساحوی خود، نارسایی این اداره را در امور پناهندگان به روابط تنش زا میان وزیر مهاجران و این نهاد بین المللی فروکاسته بود. در آن زمان، اجرای این پروژه تحت نظارت و ادارۀ کامل وزیر پیشین مهاجرین بود. اما ادارۀ حکومت ایالات متحدۀ امریکا تصمیم گرفته که به دلیل فساد و ناکارایی این اداره، کمک های خویش را متوقف سازد.

منبع: پایگاه انترنتی آیرین

ترجمه از فرانسوی: نسیم ابراهیمی