محاکمه، راهی برای التیام زخم های قربانیان

جنگ کندز، یک فاجعۀ تمام عیار است که از سوی جانیان خونخوار به نمایش گذاشته شد. شهر، تا هنوز غرق در ترس و وحشت است. کندز، اکنون یک شهر ویران و خرابه بر جای مانده است. خانه ها متروک، سقف ها ویران و جاده ها همه به گودال های مرگ مبدل گشته اند.

دوشنبه هفته گذشته، طالبان بالای شهر کندز یورش بردند و پس از رویارویی با نیروهای دولتی در این شهر تسلط یافتند و به مدت سه روز در ساحات تحت نفوذ خویش، حکمرانی نمودند. آنطور که رسانه ها گزارش داده اند، طالبان پس از دست یابی در شهر کندز، جنایات بی شماری را مرتکب شده اند. تلاشی های خانه به خانه، سپس قتل و کشتن بی چون چرای اعضای آن خانه، استفاده از خانه های محل به عنوان سنگر جنگی در برابر نیروهای دولتی و متواری ساختن مردم از زیست گاه های شان، از جنایت های هولناکی اند که طالبان به مدت سه روز حکمرانی شان در این شهر دست زده اند. علاوه بر آن، طالبان ویران گری های زیادی را در شهر کندز از خود برجای گذاشته اند. ساختمان های دولتی و خصوصی همه ویران شدند، اسنادهای دولتی به آتش کشیده شدند و دارایی های مردم همه بر باد فنا رفتند. اکنون، صدها خانوادۀ کندزی در اطراف و اکناف این شهر در دنیای بی پناهی با کمبود آذوقه در میان مرگ و زندگی دست و پنجه نرم می کنند. آن هایی که در داخل کندز گیر مانده اند نیز با یک قحطی کامل به سر می برند.

در پیوند به همین رویداد، گروه عدالت انتقالی افغانستان، دیروز در یک نشست خبری، خواستار تشکیل یک محکمه برای به محاکمه کشانیدن جانیان رویداد اسفبار کندز شدند. به باور اعضای این گروه، از زمانی که گروه طالبان شهر کندز را به تصرف خویش در آوردند، تاکنون جنایت های بی شماری از سوی جنگجویان سر زده است. اعضای گروه عدالت انتقالی، استفاده از غیر نظامیان را به عنوان سپرهای جنگی، سنگر قراردادن خانه های مردم محل، چپاول دارایی مردم و تجاوز بالای کودکان و زنان در شهر کندز را از جنایت های ضد بشری خوانده اند که از سوی جنگجویان طالب اتفاق افتاده است. این گروه هم چنان از سازمان ملل متحد نیز خواسته است که جنایت هایی را که در شهر کندز وقوع یافته است، باید ثبت نماید از آن مستند ساخته شود و عاملان آن باید به پای میز محاکمه کشانیده شوند.

در بخش دیگر این نشست خبری، روی برخورد قاطع جنایت کاران تاکید شد. عدم برخورد قاطع با جنایت کاران و ترورریستان باعث شده است که تروریستان بدون هیچ هراسی به تداوم جنایت های ضد بشری خویش دست بزنند. سیاست روشن دولت در مورد مصالحه و آشتی با گروه های مخالف، خواست همیشگی مردم بوده است. گروه عدالت انتقالی افغانستان نیز در نشست خبری خویش از دولت خواست که مردم را قربانی صلح با مخالفان نکند.

رویداد کندز، رویداد استثنایی در چهارده سال اخیر فصل جدید حکومت داری افغانستان است. برای اولین بار بود که گروه طالبان، مرکز یک شهر بزرگ را برای مدت محدودی به تصرف خویش در آوردند. این رویداد هراس زیادی را در ذهن مردم از سوی طالبان خلق کرده است و درسی را نیز برای حکومت و برجای گذاشته است. آنچه که از این رویداد می توان درس گرفت این است که طالبان هیچ گاهی تن به مصالحه نمی دهند و از جنایات شان دست بردار نیستند. آن ها تا می توانند فقط سیلاب خون جاری می سازند. تنها برخورد قاطع و سیاست شفاف و تعریف روشن از گروه طالبان می تواند که نقطۀ پایان به ویرانگری و کشتار طالبان باشد.

طالبان با دست یافتن بر شهر کندز، علاوه بر ویرانی های بی شمار، شهر را پر از جنایت کار نمود. قفل زندان را شکست و زندانیان را در سطح شهر پراکنده ساخت. با یقین که بخشی از از این زندانیان تروریستان به دام افتاده ای بودند که در پشت میله زندان روز می گذراندند. رها یافتن این جنایت کاران، خطر بالقوه ای است که در برابر دولت و مردم قرار دارد. این که نهادهای امنیتی چه راهکار زود هنگامی را برای دوباره گیری این تروریستان و جانیان دیگر روی دست دارند، باید پاسخی را ارایه نمایند و مردم را قناعت دهند.

نیروهای دولتی، دیروز شهر کندز را به طور کامل به تصرف خویش در آوردند و بیرق سه رنگ کشور را بر فراز چوک این شهر بر افراشتند؛ اما ترس و وحشت از این شهر دامن برنچیده است. خانواده های زیادی آواره و سرگردان اند و تشنه و گرسنه در خیابان های بی سرپناه پرسه می زنند. جنایت را نمی شود فراموش کرد و درد زخم از این ناحیه را از یاد برد. اما این زخم را می توان الیتام بخشید. این درد تنها با محاکمه و برخورد قاطع با جانیان و عاملان آن قابل الیتام است. کندزیان اکنون چیزی بیش از آن نمی خواهند جز این که قاتلان و عوامل آن به پنجۀ قانون سپرده شوند؛ خودشان دوباره به خانه های شان برگردند و زندگی آرامی را از نو شروع کنند.خانواده های کندزی اکنون دیگر چیزی برای زیستن ندارند جز امید. امید دستیابی به زندگی آرام و برخورد با جنایت کاران از سوی دولت.