مسافران هزاره؛ قربانیان جابجایی های اجباری

جابجایی های اجباری یک قرن اخیر افغانستان، منجر به قتل عام ها و کشتارهای بی پایان شده است. حکومت های گذشته با به پیشگیری سیاست حذف و جابجایی های اجباری، برخی از اقوام و به خصوص هزاره ها رامجبور ساختند که زمین ها و زیست گاه های آبایی خویش را ترک نمایند. بر اساس فشارهای وارده از سوی دولت، تعدادی از هزاره ها به بیرون از کشورمهاجرت نمودند و با مشکلات جدید دست و پنجه نرم نمودند و حتا مجبور شدند که با هویت دیگری زندگی نمایند و تعداد دیگر هم به دامنه های کوهای مرکز افغانستان کنونی رانده شدند. زمین های شان غصب شدند و تحت محاصره ی قومی قرار گفتند. از همین رو است که از هزارستان به نام زندان جغرافیای سیاسی تعبیر شده است.

هزاره ها اکثرا در روستاها زندگی می نمایند. آن ها بخاطر رفت و آمد در شهرها مجبور اند که از مناطق غير هزاره نشین عبور نمایند و به شهرها برسند. اما عبور از این مسیرها ساده نیست، به قیمت جان انسان های هزاره تمام می شود. این مسیرها به طرز وحشتناکی نا امن است که همواره از هزاره ها قربانی می گیرند؛ اما کمتر در رسانه ها بازتاب داده می شوند. اسد بودا،جامعه شناس و نویسنده ی مشهور افغانستان، علت اصلی نا امنی های مسیر هزارستان را «جابجایی های اجباری» می داند. در تازه ترین مورد،یک موتر مسافربری با 10 سرنشین اش که همه ی شان باشنده ی ولسوالی جاغوری و از تبار هزاره بودند، همه قربانی ماین جاسازی شده ی کنار جاده ای شدند. این قربانیان شامل چهار زن، یک کودک و پنج مرد دیگر می باشد.از میان این قربانیان هشت تن شان در محل حادثه جان باختند و دوتن دیگر زخمی شدند. براساس گزارش روزنامه‌ی اطلاعات روز، یک تن از این مجروحین نیز در شفاخانه جان باخت. از میان این قربانیان، پنج تن شاناعضای یک خانواده بودند. مقامات و مردم محل این رویداد را به طالبان نسبت داده اند. هم چنان پیشترنیز مقامات محلی ولسوالی جاغوری خبر داده بودند که در حدود 100 تا 150 فرد مسلح و نیز 700 خانواده ی جنگجوی خارجی در ولسوالی های هم جوار ولسوالی جاغوری جابجا شده اند. این افراد بیرق سیاه رنگ که مربوط به گروه تروریستی داعش می باشد با خود حمل می نمایند. مردم محل از نفوذ داعشدر این ساحه خیلی نگران اند.خادم حسین کریمی، یک تن از دانشجویان دانشگاه کابل که باشنده ی ولسوالی جاغوری می باشد نگرانی جدی خود را از نفوذ داعش در ولایت غزنی نوشته است. او با اشاره به پیشینه فعالیت های گروه داعش نوشته است، اگر مقامات به نفوذ گروه داعش توجه جدی ننمایند، با توجه به آسیب پذیری ولسوالی های هزاره نشین ولایت غزنی، آن ها به سرنوشت کردهای کوبانی و ایزدی عراقی مواجه خواهند شد.

کشتن مسافرین هزاره در مسیر ولسوالی های هزاره نشین غزنی تازگی ندارد. در دشت قرباغ که در فاصله ی چند کیلومتری ولایت غزنی قرار دارد،طالبان و افراد مسلح دیگر، مسافرین هزاره را از موتر شان پایین می کنند و به رگبار می بندند و یا آنکه سر می برند. دانشجویان، کارمندان دولت و هم چنان افراد عادی ملکی در این محل از سوی طالبان سر بریده شده اند. در ابتدای همین سال، یک تن از افسران بلند رتبه ی اردوی ملی که باشنده ی ولسوالی جاغوری بود، در همین مسیر سربریده شد. مسافرین ولسوالی های جاغوری و مالستان از همین مسیر مسافرت می کنند و با مشکلات زیادیروبرو می باشند. این مسیر و مسیرهای دیگر منتهی به ولسوالی های هزاره نشین از سوی طالبان تهدید می شوند و مسدود می شوند. در اواخر ماه میزان امسال نیز طالبان با پخش اخطاریه ها تمام مسیر های منتهی به ولسوالی های هزاره نشین را مسدود ساخته بودند، آن ها اخطار داده بودندکه اگر مسافرین در این راه رفت و آمد نمایند، موترهای شان به آتش کشیده می شوند. در همان هنگام دو فرد ملکی در ساحه ی پیرکه در مربوط ولسوالی جغتو از سوی طالبان سر بریده شدند.این مسیر، ولسوالی های جغتو و ناور را به ولایت غزنی وصل می نماید. مسافرین ولسوالی های مالستان و جاغوری نیز در صورت مسدود بودن مسیر قرباغ-جاغوری از این مسیر با عبور از ولسوالی های جغتو و ناور مسافرت می کنند. خلیفه محمدکه موتر نوع فلانکوچ دارد و در مسیر مالستان- غزنی مسافرکشی می نماید،چنین می گوید، از هر مسیر که سفر می نماییم، چی از مسیر قرباغ بگذریم و چی از مسیر ناور، به یک ایستگاه مرگ بر می‎خوریم. اواز دشت قرباغ در مسیر قرباغ-جاغوری و از ساحه ی پیرکه و کوتل مهمند در مربوطات ولسوالی جغتو در مسیر غزنی- ناور به عنوان ایستگاه های مرگ یاد می کند.

در سال جاری، این چندمین بار است که مردم هزاره به شکل گروهی کشته می شوند. مردم، کشتار هدفمندانه ی امسال در افغانستان را با کشتارهای هدفمندانه هزاره ها در کویته ی پاکستان یکسان می دانند. در کویته ی پاکستان مردم عادی هزاره بدون کدام علت، مورد حمله های تروریستی قرار می گرفتند که خوشبختانه اکنون این کشتار متوقف شده است. در ماه اسد امسال، مسافرین هزاره که از ولایت غور به سمت کابل در حرکت بودند، موتر شان از سوی افراد مسلح متوقف می شوند، 14 تن از مسافرین هزاره پس از شناسایی از دیگر مسافران جدا می شوند و با شکنجه به قتل می رسند.هم چنان سه هفته قبل از این حادثه، 17 هزاره ی دیگر که از ولایت ارزگان به سمت ولایت دایکندی در حرکت بودند، از سوی افراد مسلح که لباس پولیس به تن داشتند، به قتل می رسند. گفته می شود تمام راه های مواصلاتی به مناطق هزاره نشین، نا امن می باشند. پیش از این نیز، در سال 1391، در مدت یک ماه، 24هزاره در مسیر میدان وردگ- بامیان و 4 هزاره ی دیگر در مسیر پروان-بامیان در دره ی غوربند کشته شده اند. علاوه بر کشتار، اخاذی و گروگان گیری نیز در مسیر راه ها صورت می گیرد، چنانچه چندین بار در مسیر کابل-غزنی، مسافرین از سوی افراد مسلح، به گروگان گرفته شده اند و سپس با دریافت پول های هنگفت، آن ها را رها کرده اند.

مناطق هزاره نشین، یکی از مناطق سرد با طبیعت خشن و برفگیر می باشد.علاوه بر ناامنی در تمام فصول، برف نیز در فصل زمستان راه های مواصلاتی این مناطق را با شهرها مسدود می نمایند. با توجه به محدودیت عدم دسترسی به خدمات صحی و دیگر امکانات زندگی، مسدودیت راه های مواصلاتی یکی از عامل کشنده ی دیگر می باشد که از این مردم قربانی می گیرد.