اقوام غیرپشتون راهی جز اتحاد و مبارزه مشترک در برابر برتریطلبی و تمامیتخواهی ندارند ـ مجلهی اورال
پشتونها که ادعای کاذب اکثریت جمعیت افغانستان را همیشه به خودشان نسبت دادهاند، تفکر برتریطلبی و تمامیتخواهی آنان پیوسته هزارهها، تاجیکها، ازبیکها ـ سه قوم مطرح غیرپشتون ـ و سایر اقوام را به حاشیه کشانیدهاند و بهگونههای مختلف بر سر آنان حکومت کردهاند. از سرکوب اقوام غیرپشتون با حمایت قدرتهای بیگانه در طول تاریخ تا محروم کردن آنان از قدرت، حقوق و امتیازات شهروندی، تا کوچدادن اجباری و تصرف املاک و جایدادشان، تا چیدن توطیه و اعمال محدودیتهای قانونی در دو دهه گذشته جز استراتیژی برتریخواهی نژادی پشتونها بوده است.
پشتونها دین و شریعت را وسیله قرار داده تا با همین سلاح برنده سایر اقوام را در خدمت تحکیم سلطهی فاشیستی خود بگیرند. پشتونها که سابقهی سرسپردگی و بردگی در برابر قدرتهای استعماری به خاطر در دست داشتن قدرت داشتهاند، هیچگاهی موفق نشدهاند که برای انکشاف و پیشرفت این کشور کاری را از پیش ببرند و کشور را از منجلاب بدبختی نجات بدهند، بل برعکس، این شیوهی تفکر و برخورد آنان سبب شده است این کشور همیشه در باتلاق فاجعه و مصیبت غرق باشد.
در دو دههی گذشته که نظام دموکراتیک به یمن حضور جامعهی جهانی روی کار آمده بود، کرزی و غنی بهرغم نظارت دنیا سیاستهای قومیشان را دنبال کردند. شخصیتهای اثرگذار هزارهها، تاجیکها و ازبیکها را ترور کردند؛ اعتراضات آنان را سرکوب کردند؛ درس و دانشگاه را سهمیهبندی کردند؛ پروژههای انکشافی را از مناطق غیرپشتون کمرنگ کردند. تا که توانستند در جهت منافع قبیلهای خود و به زیان سایر اقوام تلاش کردند. یکی از بارزترین تلاشهای غنی و کرزی برای تضعیف سایر اقوام، تفرقهاندازی و دسیسهسازی بین سران اقوام غیرپشتون بود تا از اتحاد آنان جلوگیری کنند.
اکنون که طالبان ـ عمدتا پشتونها اند ـ قدرت را بهدست گرفتهاند، با استفاده از فرصت فعلی پلانهای قومی خود را با خیال آسوده تطبیق میکنند. طالبان حتا به همپیمانان خود که غیرپشتوناند نیز رحم نمیکنند. آنان فقط از طالبان غیرپشتون بهصورت ابزاری استفاده میکنند. هرگاه از آنان احساس خطر کردند، به بهانهی داعش آنان را بهشدت سرکوب و منزوی میکنند.
هزارهها، تاجیکها و ازبیکها راهی جز اتحاد با هم ندارند. اگر این اقوام در برابر تمامیتخواهی و برتری طلبی پشتونها با هم متحد نشوند، هیچکدام شان روز خوش را نخواهند دید. آیا هزارهها، تاجیکها و ازبیکها که سالیان سال از برتریخواهی پشتونها آسیب دیدهاند، ظرفیت همبستگی و مبارزه مشترک را دارند؟