آیا یک سال پسا خروج از افغانستان، سیاست ایالات متحده در آسیا تغییر می کند؟

جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده آنچه را که در طول مبارزات انتخاباتی خود برای انتخابات ریاست جمهوری 2020 برای پایان دادن به جنگ های ناکام که ایالات متحده پس از حوادث 11 سپتامبر 2001 انجام داد، در حالی که تصمیم خود برای خروج همه سربازان آمریکایی از افغانستان را عملی و بسیار بد اجرا کرد. پس از دو دهه جنگ پرهزینه مالی و انسانی آمریکا، آخرین سرباز خود را در 31 اگست 2021 از افغانستان خارج کرد و به توصیه مقامات ارشد وزارت دفاع مبنی بر نگهداری تعدادی از سربازان آمریکایی در خاک افغانستان پاسخ مثبت نداد. البته بنابر عدم شناخت کافی امریکا از بافت های پیچیده قومی در افغانستان و نیت مشاورین و لابی های امریکایی و غربی افغانی الاصل و همچنین محاسبات اشتباه از نقش همسایه های افغانستان همینطور نادیده گرفتن نقش خیلی از اقوام ساکن در افغانستان، در طی ۲۰ سال جنگ و فرهنگ سازی در عراق و به ویژه در افغانستان بسیار بد بازی کردند و خودشان خود را در این جنگ پر هزینه و طولانی شکست دادند. همینطور در قضیه خروج از افغانستان با نقش آفرینی امریکایی و غربی های افغانی الاصل بسیار بد ظاهر شدند. در افغانستان یک گروهی تروریستی حاکم شد. بدین شیوه در تاریخ جهان معاصر یک بدعت « سلطه گروه تروریستی در یک کشور عضو در سازمان ملل متحد» صورت پذیرفت. متحدان امریکا در جهان و به ویژه کشورهای خاورمیانه که قبلا نیز از حضور و نقش گروه القاعده و گروهک ها و اشخاص مرتبط و علاقمند به آنان در  کشورهای خود رنج میبردند، نسبت به سلطه ای متحدین القاعده در  افغانستان  وحشت زده شده اند. گرچه لابی های افغانی الاصل طالبان در کشورهای غربی و عربی جار میزدند که این گروه تغیر کرده و با القاعده هیچ ارتباطی ندارند. اما در خاورمیانه کمتر کسی اینرا پذیرفت که با ظهور الظواهری، در کابل این تشویش ها درست ثابت گردید. لذاست که نقش هژومونیک امریکا در خاورمیانه کم رنگتر از قبل به نظر میرسد و حتی سفر و دلجویی آخیر جوبایدن،در برخی از  کشورهای عمده در این منطقه و همچنان شکار چند رهبر القاعده و داعش در ماه های اخیر توسط نیروهای امریکایی، خیلی موثر واقع نشد.  
در امریکا نیز تقریبا همه سیاسیون و نظامیان می گوید که باید اطمینان حاصل شود که افغانستان دوباره به پناهگاه امن برای سازمان های تروریستی تبدیل نمی شود و حملاتی را علیه ایالات متحده و متحدانش انجام نمی دهد. اما حقیقت این است که این کشور در حال حاضر مبدل به مرکز تروریست های جهانی مبدل گشته و توسط یک گروهی تروریستی و به شدت افراطی کنترول و هفته وار بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون دالر نقد به خزانه این گروهی تروریستی تنها از امریکا واریز می گردد. چهل میلیون انسان افغانستانی در گروه این گروهای تروریستی در حال نیم جان و با دشواری نفس می کشند. همچنان به شمول کشورهای خاورمیانه تقریبا نیم نفوس جهان نسبت به قدرت گرفتن گروهای تروریستی در افغانستان در تشویش و اضطراب به سر میبرند.  

تغییرات عمده در سیاست امریکا

برخلاف انتقادهای فراوانی که جمهوری خواهان علیه رئیس جمهور بایدن در طی یک سال پس از سقوط کابل، پایتخت افغانستان تحت کنترل گروه «طالبان» وارد کردند،  حکومت وی در برنامه ریزی برای خروج ایالات متحده از افغانستان، خوب عمل نکرد. در حال حاضر دولت تغییرات عمده‌ای را در سیاست خود در قبال خاورمیانه و اقیانوسیه و بقیه نقاط  ایجاد کرده است تا جهت‌های استراتژیک خود را برای تغییر موقعیت به موازات راهکار مستمر خود به سمت آسیا و مقابله با خیزش چین در منطقه هند و اقیانوس آرام ارائه دهد. 

برجسته‌ترین این تغییرات عبارتند از: 

1- هدف قرار دادن رهبران سازمان های تروریستی: پس از خروج ایالات متحده از افغانستان، رئیس جمهور بایدن متعهد شد که به کار برای مقابله با تهدیدات تروریستی از افغانستان و سراسر جهان ادامه دهد. در واقع، بدون حضور نیروهای نظامی ایالات متحده در زمین، دولت ایالات متحده موفق شد تعدادی از رهبران سازمان های تروریستی را از طریق هواپیماهای بدون سرنشین یا واحدهای کماندویی هدف قرار دهند، در حالی که از اشتباهات عملیات نظامی قبلی که منجر به تلفات غیرنظامی شد، جلوگیری کنند. در سوم فبروری دومین سرکرده داعش، ابوابراهیم الهاشمی القرشی هدف قرار گرفت. آمریکا در 12 جولای موفق شد ماهر العقل، سرکرده داعش و معاونش در سوریه را ترور کند. سرانجام، ایمن الظواهری، رهبر القاعده، در 30 همان ماه، در عملیاتی که رئیس جمهور بایدن در طی سخنرانی خود در 2 اگست اعلام کرد که به دقت برنامه ریزی شده بود، هدف قرار گرفت، دقت عملیات به طوری اعلان شده که هیچ یک از اعضای خانواده وی مورد هدف قرار نگرفته است و هیچ تلفاتی به غیرنظامیان وارد نشده است.

2- تضعیف نفوذ "القاعده": آمریکا بیم داشت که روند خروج ایالات متحده از افغانستان منجر به تقویت نفوذ این گروه که مسئول حوادث تروریستی سپتامبر است، بار دیگر منجر به حملات تروریستی دیگر شود. بر اساس بیانیه‌های رسمی ایالات متحده، این ترس‌ها توسط پنهان شدن الظواهری قبل از ترور وی در ساختمانی در مرکز پایتخت افغانستان که با آگاهی گروه "طالبان" پنهان شده بود. با این حال، یک ارزیابی اطلاعاتی که پس از ترور الظواهری تهیه شد، نشان داد که این سازمان از زمانی که تمام نیروهای آمریکایی از اگست گذشته کشور را ترک کردند، حضور خود در افغانستان را گسترش داده است، اما گفته شده است که این سازمان در حال حاضر دیگر توانایی انجام حملات علیه ایالات متحده یا منافع آن را ندارند. با این حال، برخی از مقامات ارشد در سازمان‌های اطلاعاتی و وزارت دفاع ایالات متحده با این ارزیابی اطلاعاتی مخالفت می‌کنند و تاکید می‌کنند که این سازمان می‌تواند عناصر خود را در افغانستان دوباره جمع‌آوری کند و تهدیدی برای واشنگتن و متحدانش در طی یک یا دو سال مهیا کنند.

3- تقویت نقش مهندسی نیروهای آمریکایی: 

برخلاف حضور نیروهای آمریکایی در خاورمیانه، در مأموریت‌های آنها از مشارکت کامل در مأموریت‌های رزمی به مقابله با سازمان‌های تروریستی، به انجام عملیات‌های محدود و برق آسا علیه سازمان‌های تروریستی تبدیل شده است. رهبران سازمان های تروریستی و همکاری از طریق شرکای محلی و همکاری با آنها برای انجام عملیات نظامی علیه داعش در عراق و سوریه، علاوه بر ارائه مشاوره و آموزش به نیروهای ملی با هدف تقویت توانایی های آنها برای مبارزه با تروریسم در حال انجام است.

با تایید رئیس جمهور بایدن، در 16 مه،  در جریان اجلاس جده درخواست وزارت دفاع ایالات متحده برای تداوم حضور نیروهای آمریکایی در سومالی، لغو تصمیم سلف خود، دونالد ترامپ، در دسامبر 2020 برای خروج حدود 700 نیروی آمریکایی از سومالی. جان کربی، سخنگوی سابق پنتاگون گفت که نیروهای آمریکایی در عملیات جنگی علیه الشباب شرکت نخواهند کرد، اما ممکن است تعداد کمی حملات هوایی علیه الشباب انجام دهند و در جریان مقابله با سومالیایی ها و مأموریت اتحادیه آفریقا در سومالی مشاوره و کمک کنند. 

4- تغییر از «دولت سازی» به تضمین ثبات: با تجلی محدودیت های توانمندی ایالات متحده پس از دو دهه حضور در افغانستان و عراق از سال 2003 در دولت سازی و استفاده از نیروی نظامی برای گسترش دموکراسی و حقوق بشر، دولت آمریکا بیشتر بر اهداف تضمین ثبات و امنیت در خاورمیانه متمرکز شده است. در ماه‌های گذشته شاهد تعامل دیپلماتیک دولت آمریکا در مسائل و بحران‌های منطقه، کاهش تنش‌های منطقه‌ای، تقویت امنیت و همکاری‌های اطلاعاتی و دفاعی بین ایالات متحده و شرکای منطقه‌ای آن بوده است که بر تعهد آمریکا برای بازدارندگی از همه تهدیدات خارجی تاکید می‌کند. امنیت منطقه ای و تامین امنیت دریانوردی در آبراه های حیاتی بویژه تنگه هرمز و باب المندب و ایفای نقش در تداوم آتش بس و خلع سلاح در بسیاری از بحران های منطقه سرعت می گیرد.

5- تمرکز بر مسائل غیرنظامی: با توجه به تلاش دولت آمریکا برای ایجاد تغییر در رویکردهای دولت‌های جمهوری‌خواه و دموکرات قبلی که سیاست‌های خود را در قبال منطقه در بعد نظامی متمرکز می‌کردند، دولت کنونی دموکرات بر اهمیت همکاری غیر نظامی تمرکز به خرج  داده است. حکومت باید به مسائل غیرنظامی، که مهمترین آنها کمک به کشورهای منطقه برای بهبودی از پیامدهای همه گیر کووید است. 19، آماده سازی برای همه گیری های آینده، رسیدگی به بحران امنیت غذایی در بسیاری از کشورهای منطقه پس از جنگ روسیه و اوکراین تضمین انعطاف‌پذیری زنجیره‌های تامین مواد اولیه، تقویت مشارکت ایالات متحده با کشورهای منطقه در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری، مقابله با اثرات تغییرات آب و هوایی و حمایت از کشورهای نیازمند از طریق کمک‌های بشردوستانه و توسعه همکاری ها بیشتر می شوند.

تاثیرات رقابت ها

تغییری که دولت ایالات متحده در سیاست خود در قبال منطقه در سال اول خروج از افغانستان ایجاد کرد، با چالش نفوذ و نقش فزاینده روسیه و چین در منطقه و بهره برداری آنها از روند خروج ایالات متحده از افغانستان مواجه است. پس از خروج مبهم و سوال بر انگیز از افغانستان و وضعیت بی اعتمادی برخی کشورها و مردم منطقه به واشنگتن و تعهدات امنیتی سنتی آن برای تقویت نفوذ و نقش خود در منطقه، در طی ماه های اخیر ایالات متحده امریکا، متوجه کاهش هژمونی خود در منطقه و به ویژه در میان کشورهای مهم در خاورمیانه گردیده است.

اگرچه رئیس جمهور بایدن در اولین سفر خود به منطقه، از 13 تا 16 جولای، اعلام کرد که ایالات متحده از خاورمیانه خارج نخواهد شد و خلأ پر شده توسط روسیه، چین و ایران باقی نخواهد ماند، اما هرج و مرج و صحنه های خروج آمریکا از منطقه افغانستان بسیاری از کشورهای منطقه را بر آن داشت تا مشارکت و همکاری خود را با مسکو و پکن تقویت کنند، که در اکثر کشورهای منطقه که موضع بی طرفانه اتخاذ کرده یا با اقدامات ایالات متحده برای منزوی کردن روسیه در سطح بین‌المللی مخالفت می‌کنند، لذاست که تاثیر منفی خروج از افغانستان برای امریکا در خاورمیانه مشهود بود. روسیه در پی عملیات نظامی خود علیه اوکراین و همچنین اتخاذ مواضع مخالف اقدامات آمریکا در بسیاری از پرونده‌های بین‌المللی، به‌ویژه سیاست آن برای مقابله با افزایش و نفوذ فزاینده چین در منطقه و سراسر جهان با مخالفت و مشکلات سیاسی در خاورمیانه مواجه نشده اند.

نتیجه گیری:
پس از خروج امریکا از افغانستان و سلطه ای گروه تروریستی بر کابل باعث ایجاد وحشت در میان متحدان امریکا در جهان به ویژه کشورهای مهم در خاورمیانه گردیده و کشورهای مهم این منطقه اعتماد و اتکا به امریکا را کاهش داده که حضور و قتل الظواهری، در کابل باعث تشویش های بیشتر در این کشورها گردیده است.  خروج و اجرای بد این برنامه توسط حکومت بایدن، باعث انتقادات گسترده در داخل امریکا شده و یک سال پس از خروج در آستانه فرا رسیدن انتخابات مجلس در این کشور، بحث ها در مورد خروج و افتضا در اجرای این برنامه در متن رقابت های انتخاباتی قرار گرفته است.  
تا اینجا کار  نیز بازی با کارت سوخته و ناکام طالبان هزینه گزاف به روی دست امریکا گذاشته و  هیچگونه سودی نیز برای آنان به ارمغان نداشته است. 

همچنین شناسایی این گروه و هر گونه حمایت درازمدت به خیال باطل همکاری و استفاده استراتیژیک از گروه طالبان می‌تواند هژومونی امریکا را در بخشی عمده جهان پایان بدهد. طالبان هیچگونه جایگایی مردمی در میان مردم افغانستان ندارند. لذاست که در صورت هرگونه تحرک منطقوی توسط این گروه باعث خواهد شد تا برخی کشورها مخالفین و مردم افغانستان را در مقابل سلطه ای طالبان کمک نظامی کنند که بلافاصله صدها هزار نفر از مردم افغانستان برعلیه این گروه قیام و در کوتاه ترین زمان ممکن این گروه جنایتکار را نابود خواهند کرد. لذاست که هر گونه بازی با کارت طالبان توسط قدرت های جهانی و منطقوی عواقب وخیم برای آنان در پی خواهند داشت.

صد البته عین قضیه در قسمت کشورهای همسایه نیز  صدق میکنند. هرگاه کشوری و یا کشورهای در همسایگی افغانستان بخواهند با استفاده از طالبان عملیات تخریبی انجام بدهند و یا معادن افغانستان را تاراج کنند، کافی هست تا یکی از کشورهای جهان مردم افغانستان را اندک کمک کنند و به یک چشم بهم زدن سلطه طالبان در افغانستان برچیده خواهد شد. به شرط آنکه طالبان نیکتایی پوش غربی افغان الاصل مدیریت و محوریت بازی های جهانی و منطقوی را مثل ۲۰ سال گذشته در دست نداشته باشند. 

یک سال پس از سقوط کابل، عواقب خروج در متن جدال های انتخاباتی در امریکا
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=01719

جدول زمانی رویدادهای افغانستان از زمان تسلط طالبان
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=01695

افغانستان تصویری از شایستگی بایدن را شکست، و او هرگز نتوانست آن را ترمیم کند
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=01679

خطر جنگ گسترده در افغانستان
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01536

انگیزه ها و نتایج سفر بایدن به خاورمیانه
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=news-economic&id=01612

تمرکز حملات امریکا بالای رهبران القاعده با خروج از افغانستان
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=news-economic&id=00693

چرا ایران و طالبان توافقنامه صادرات نفت به افغانستان را امضا کردند؟
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01609

پرونده مبارزه با تروریسم در اجلاس جده چیست؟
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01568

انزوای هژمونی امریکا و دو راهی دشوار انتخاب طالبان
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01565

جنگ برادران تروریست؛کدام تروریست تر است طالب یا داعش
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01561

سراج الدین حقانی از آمریکا می خواهد 7 میلیارد دالر وجوه مسدود شده را آزاد کند
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01557

افزایش محبوبیت: اهمیت داخلی سفر بایدن به خاورمیانه
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01556

پاکستان کشوری مجهز به سلاح هسته ای با حفره های بزرگ امنیتی
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01549

بایدن فورا طالبان را رد و از نیروهای دموکراتیک حمایت کند
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01547

انگیزه واشنگتن از حمله بر علیه سازمان پاسداران دین در سوریه
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01546

طالبان تغییر کنند؛ مانند توقع از زغال که سیاهی را از خود دور کند
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01535

چین؛ با افزایش سرسام آور قیمت برق در پاکستان، واردات زغال سنگ افغانستان رامتوقف خواهد کرد
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01531

آخوندزاده: طالبان قوانین "غیر شرعی"دولت‌های پیشین را لغو می‌کند
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01525

انس حقانی: شبکه حقانی به این صورت و اصطلاح که غرب ساخته وجود ندارد
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01524

فخر فروشی شبکه حقانی؛ چرا این گروه انتحارگران شان را به رخ دیگران می‌کشند؟ 
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01438

آیا طالبان توسط جامعه‌ی جهانی به رسمیت شناخته خواهد شد؟ ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01376