چرا ایران و طالبان توافقنامه صادرات نفت به افغانستان را امضا کردند؟

ایران و گروه «طالبان» افغانستان با امضای قرارداد جدید صادرات نفت به افغانستان در تلاش هستند تا به چندین هدف دست یابند که برجسته‌ترین آنها تقویت همبستگی بین ملاهای افراطی دو کشور  در مقابل حریف قدیمی‌ و پیش‌بینی انعقاد قراردادهای جدید بین گروه طالبان و سایر رقبای منطقوی، بالا بردن سطح صادرات نفت ایران و سرپیچی از تحریم های اعمال شده توسط ایالات متحده آمریکا در پرتو مذاکرات هسته ای متزلزل و همچنین بهره برداری از نیاز ایران به صادرات نفت به منظور سرپیچی. تا قیمت آن کاهش یابد.

رسانه‌های ایران در ۲۳ جولای فاش کردند که هیئتی از شرکت نفت و گاز، وزارت امور خارجه و تجارت، بانک مرکزی و اداره استاندارد بین‌المللی گروه طالبان به منظور امضای قرارداد جدید برای صادرات ۳۵۰ هزار تن نفت به تهران سفر کرده‌اند.  اهمیت این معامله با توجه به افزایش قیمت سوخت در افغانستان به عنوان یکی از پیامدهای جنگ روسیه در اوکراین افزایش یافته است، جایی که قیمت هر لیتر تیل پترول به 99 سنت و قیمت هر لیتر دیزل به 1.32 دالر رسیده است.
قابل توجه بود که ایران عمداً هزینه مالی این قرارداد را پنهان کرد، زیرا توافق شد که این مقدار نفت را «بر اساس قیمت مناسب» صادر کند.

بسیاری از اهداف

می توان گفت که هر دو طرف با انعقاد قرارداد نفتی در این زمان خاص به دنبال دستیابی به اهدافی هستند که مهمترین آنها عبارتند از:

1- برخورداری از کارت‌های فشار جدید: ایران معتقد است که تشدید بحران مشتقات نفتی در افغانستان در نتیجه قیمتی‌ها، می‌تواند کارت فشار قوی را در مقابل حریف قدیمی خود، جنبش «طالبان» فراهم کند. درست است که دو طرف در دوره گذشته، حتی قبل از به دست گرفتن کنترل افغانستان  در اواسط اگست، در باز کردن کانال های امنیتی ارتباط موفق شدند. با این حال، این نفی نمی‌کند که هر دو جانب در پی گسترش رابطه است، به خصوص که در هر دو جانب مخالفین مذهبی فعال و منتظر فرصت هستند تا هر لحظه تنش و اختلافات تجدید شوند. از این رو، ایران و گروه طالبان با اشتیاق امضای این قرارداد را جشن می گیرند. در عین حال این قرارداد برای طالبان  فرصت و چالشی می تواند باشد. چون زلمی خلیلزاد و بقیه حامیان این گروه آنها را دوست غرب و دشمن جمهوری اسلامی ایران معرفی کرده بودند. ولی این قرار داد  برای ایران که در تلاش برای مهار بحران تشدید کمبود ارز در داخل کشور و تحکیم رابطه به گروه طالبان کمک می‌کند،  در عین حال نیاز دائمی گروه طالبان به حمایت ایران را حفظ می‌کند، که ایران می‌تواند از آن برای اعمال فشار یا باج‌گیری در صورت بروز اختلافات استفاده کند. یعنی همان سیاستی که  آنها در عراق نیز دنبال کرده اند، جایی که همیشه از کارت انرژی برای اعمال فشار بر دولت در بغداد در صورت بروز اختلاف در برخی پرونده ها استفاده می کنند.

2- ممانعت از دخالت سایر کشورها در بازار افغانستان: ایران متوجه می دانند که اگر این معامله به نتیجه نرسد، گروه طالبان برای یافتن گزینه های دیگر عجله خواهند کرد که می تواند فرصت کنونی را که این معامله فراهم می کند هدر دهد. شاید بتوان گفت که گروه طالبان به این نکته اشاره میکنند که گزینه های متعددی در این زمینه دارند، مانند روسیه و ترکمنستان که از هم اکنون در حال مذاکره با دو کشور در این زمینه است. بدون شک روسیه می تواند رقیب مهمی برای ایران در این زمینه باشد، به ویژه اینکه پس از تشدید بحران تحمیلی به دنبال یافتن گزینه های دیگری برای جبران خسارت خریداران اصلی انرژی روسیه به ویژه در کشورهای غربی است. 

3- بهره‌برداری از تحریم‌های غرب برای به دست آوردن منافع مالی: نمی‌توان رد کرد که گروه طالبان به منظور کاهش توانایی این کشور برای دستیابی به هدف اول بهره‌برداری از منابع انرژی، مایل به تعیین محدودیت‌هایی برای مقدار واردات خود از ایران بوده اند. به عنوان یک کارت فشار روی آن. شاید بتوان گفت که در صدد افزایش حاشیه گزینه های پیش روی خود در زمینه واردات نفت بوده است تا تخفیفات قیمتی بین طرف های رقیب برای صادرات نفت به افغانستان حاصل شود، به ویژه اینکه روسیه و ایران همزمان در معرض غرب و آمریکا هستند. تحریم ها. به عبارت دیگر، گروه طالبان ممکن است متوجه شوند که جنگ روسیه در اوکراین بازتاب‌های منفی بر داخل افغانستان تحمیل کرده است، مشابه آنچه در بسیاری از کشورهای جهان رخ داد، تا جایی که به گروه طالبان این فرصت را داد که از منافع مالی برخوردار شوند.

4- افزایش سطح صادرات نفت ایران: ایران تلاش های بی وقفه ای برای بالا بردن سطح صادرات نفت به بازارهای خارجی به ویژه چین انجام می دهد که به وضوح از تحریم های آمریکا سرپیچی می کنند. بر اساس برآوردهای متعدد، صادرات نفت ایران به یک میلیون بشکه در روز رسیده است، یعنی حدود 40 درصد از میزان صادرات پیش از اعمال مجدد تحریم های آمریکا از 7 اگست 2018 پس از خروج آمریکا از توافق هسته ای در 8 می همان سال. در اینجا، ایران به دنبال ارسال پیام مستقیم به ایالات متحده آمریکا است که مذاکرات در وین و دوحه هر مسیری را که در مورد توافق هسته‌ای طی می‌کند، مایل است سطح صادرات نفت خود را بالا ببرد و با برخی از آنها معامله کند.

اما ایران ممکن است در اینجا نادیده بگیرد که افزایش سطح صادرات نفت به برخی بازارها نه تنها به دلیل موفقیتش در دور زدن تحریم های آمریکا از طریق استفاده از مکانیسم های مختلف مانند قاچاق، بستن دستگاه های ردیاب نفتکش ها و استفاده از شرکت های جعلی است، بلکه به دلیل همدستی حکومت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، این موضوع را در چارچوب تلاش های خود برای افزایش شانس دستیابی به توافق با ایران در شرایطی که در حال حاضر به آن ارائه شده است، بیان کرد که هنوز آن را نپذیرفته است، یعنی شرایطی که از دریافت تضمینی مبنی بر عدم خروج مجدد آمریکا از توافقنامه و حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان های تروریستی خارجی که توسط وزارت امور خارجه صادر شده است، بی بهره اند.

بر این اساس، در صورت شکست مذاکرات هسته ای، ایران برای ادامه صادرات نفت در سطح کنونی مشکل خواهد داشت، به ویژه اینکه ایالات متحده ممکن است به رویه های قبلی خود در ردیابی نفتکش ها و مصادره برخی از نفتکش ها بازگردد. آن‌ها، همانطور که در دوران دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا چنین بود. همچنین ایران نمی تواند به طور کامل روی موقعیت چین قمار کند. اگرچه به دلیل اختلافات فراوان از جمله پرونده تایوان، تشدید تنش به موضوع اصلی روابط ایالات متحده آمریکا و چین تبدیل شده است، اما این نافی این نیست که پکن رویکرد ویژه ای به پرونده ایران دارد و پیش از این نیز به این موضوع واکنش نشان داده است. فشارها و تحریم های آمریکا با کاهش سطح واردات نفت ایران.

رویکرد اقتصادی

همه موارد فوق نشانه مهمی است که نشان می دهد ایران اکنون در حال اتخاذ یک رویکرد اقتصادی در مدیریت روابط خود با "طالبان" است، زیرا دیگر تنها بر رویکرد امنیتی متکی نیست، که قبلا منجر به تشدید تنش در روابط بین دو کشور می شد. دو جانب در طول دوره  اولی از حکومت "طالبان" در اواسط دهه نود قرن گذشته بود. تهران معتقد است که این امر می تواند به " نزدیکی " با حریف قدیمی خود کمک کند تا بتواند چالش های بحث برانگیز را خنثی کند یا دوباره وارد آنها نشود. با این حال، این رویکرد می تواند در مرحله بعدی با مشکلات زیادی روبرو شود. گروه "طالبان" هنوز ثابت نکرده است که می تواند در تعهدات منطقه ای سختگیرانه شرکت کنند یا متعهد باشند که چالش های مورد مناقشه را با کشورهای همسایه باز نکنند.

اختلافات بارز بین دو  جانب ممکن است متغیری مبرم در این زمینه باشد، به ویژه از آنجایی که گروه طالبان همچنان مشتاق است که با خواسته های ایران برای تشکیل یک دولت فراگیر، یعنی دولتی که شامل سایر مؤلفه های سیاسی و قومی می شود، خودداری کنند.

موضوع آب همچنان یکی از محورهای اصلی اختلافات بین دو طرف است، زیرا ایران همچنان مشتاق است سهم سنتی خود از آب رودخانه هلمند را که از افغانستان سرچشمه می‌گیرد، مطالبه کند، در حالی که مردم افغانستان آن را متهم می‌کنند که سهم بیشتری از آب رودخانه هلمند را به دست آورده است. حقوق خود و بهره برداری از هرج و مرج در افغانستان برای جلوگیری از ایجاد زیرساخت ها، این متغیری است که تاثیر آن در مرحله بعدی با توجه به بحران آب شیرین پیش روی ایران در مرحله فعلی تشدید خواهد شد.

شباهت های نارضایتی شیعیان عراق و افغانستان نسبت به جمهوری اسلامی ایران
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01580

چالش صدریان برای ایران در عراق
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01563

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش دوازدهم) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01495

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش یازدهم) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01466

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش دهم) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01448

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش نهم) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01415

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش هشتم) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01398

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش هفتم) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01374

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش ششم) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01364

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش پنجم) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01357

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش چهارم) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01343

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش سوم) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01332

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش دوم) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01308

تداوم مظالم چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در قبال هزاره‌های افغانستان (بخش نخست) ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01302

سیاست‌های دوگانه ایران؛ در همدستی با طالبان جنایت می‌کند اما در برابر رسانه‌ها ژست همدردی می‌گیرد
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01362

«گردهم‌آیی» در حمایت طالبان هم اسارت است
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=00939

گردهمایی حزب ملت افغانستان در حمایت از گروه طالبان در کابل، معامله‌ی هوش‌مندانه یا سقوط ناکام؟
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=00924

سکوت در قبال جنایت و یا انتقاد از ظلم طالبان کدام عقلانی است
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=00858

چگونگی تعامل ترکیه با گروه طالبان
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=00613

دخالت نهادهای ايرانی در برنامه های إسلامی با رَيَّا و تزوير به شدت جريان دارد
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=00509

حکومت ایران از بسته‌بودن سد آب هلمند شکایت دارد ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=01424

بنابر شواهدی متعدد مشاهده می گردد که گروه طالبان با شیوه های جمهوری اسلام ایران با بانوان معترض بر خورد می کنند. بیشتر بخوانید
‏http://oralmagazine.org/post?subcat=social&id=01399
سپاه پاسداران ایران برای طالبان آموزش مطبوعاتی می‌دهد
بیشتر بخوانید:
‏http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=00991&fbclid=IwAR2_O_cGNrtak-hP8zq36apBJPV2TzCsik1Gym3KYj3p73BhSs-8Y2zj4Ds
اعترافات تلویزیونی بانوان در بند طالبان را پدیده ساده و خالی اعمال فشارهای مروج در جمهوری اسلامی ایران تلقی کرد
بیشتر بخوانید:
‏https://www.fidh.org/en/region/asia/iran/iran-new-report-demands-end-to-the-rampant-use-of-forced-confessions

 بازداشت و شکنجه‌ی پناهجویان افغانستانی توسط نیروهای انتظامی ایران ـ مجله‌ی اورال
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=01294

افغانستان و ایران به دنبال بهبود روابط دوجانبه هستند
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=00876

ملا عبدالغنی برادر با حسن کاظمی قمی نماینده ایران در امور افغانستان دیدار کرد
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=00854

سفارت ایران: حسن کاظمی قمی نماینده ایران درامور افغانستان امروز به کابل می‌آید
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=00835

نشست دهلی با نگرانی از بحران پناهجویان خواستار تشکیل دولت فراگیر در افغانستان شد
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=00789

دست درازی ایران در امور افغانستان؛ هزاره ها قربانیان اصلی
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=00335

یک ویدئو: دو نوجوان افغانستانی و آزارهای بی‌شمار جنسی و جسمی
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=00096

غربت افغانستانی ها در ایران؛توهین، تحقیر، آوارگی و مرگ
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=human-rights&id=00334

خشونت علیه مهاجرین افغانستان در ایران افزایش یافته است. 
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=refujee&id=00331

افزايش دشواري مهاجرين افغاني در ايران
بیشتر بخوانید: http://oralmagazine.org/post?subcat=refujee&id=00298

احتمال دست داشتن ایران در ربودن 31 مسافر هزاره در زابل
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=refujee&id=00177

مجازات تحقیرآمیز چهار دانش‌آموز افغان در پاكدشت ایران
بیشتر بخوانید:
http://oralmagazine.org/post?subcat=refujee&id=00081

خامنه ای و مهاجرین افغانستانی
بیشتر بخوانید:

http://oralmagazine.org/post?subcat=reports&id=01608