انگیزه واشنگتن از حمله بر علیه سازمان پاسداران دین در سوریه

اغلب کشورهای عربی به ویژه مصر، عربستان سعودی، تونس … نسبت به سلطه ی طالبان در افغانستان و تاثیرات آن بر گسترش بنیادگرایی و افزایش خشونت در  کشورهای مذکور مضطرب و هر کدام به نوبه خود نسبت به توافق امریکا و طالبان و واگذاری افغانستان به این  گروه افراطی و متحد القاعده ناراض هستند. لذاست که ایالات متحده امریکا، در  شش ماه نخست در این یکسال گذشته حملاتی بالای گروه های متحد القاعده در سوریه و عراق را افزایش و بارها رهبران این گروه ها را هدف قرار داده اند. تا به این شیوه اندکی اطمینان و آرامش به کشورهای عربی و متحد خود  القا کرده باشند. اما عملیات اخیر نخستین حمله  هوایی آمریکا با استفاده از پهپادها برای هدف قرار دادن رهبران گروهای تروریستی در طی شش ماه گذشته، است که بر علیه  ابوحمزه الیمانی انجام شد.

لذاست ایالات متحده امریکا،  در آستانه ی سفر مهم و تاریخی جوبایدن به خاورمیانه و برخی کشورهای مهم عربی، عملیاتی را برای هدف قرار دادن رهبران سازمان پاسداران دین در سوریه، گروهی مرتبط با سازمان "القاعده"  انجام و یکی از رهبرانی این سازمان « ابوحمزه الیمانی » را کشت. 

البته نهادهای امریکایی، انگیزه‌های متعددی از جمله تأکید بر ادامه رویکرد تضعیف سازمان های تروریستی  و محدود کردن فعالیت آنان و نابودی رهبرانی که پروژه «جهاد جهانی» را  اعلان کرده، بیان می نمایند تا به این شیوه هدف از عملیات  تأمین منافع آمریکا در سوریه  و کسب اطمینان از اینکه این سازمان ها قادر به هدف قرار دادن فضایی داخلی آمریکا نباشند.
اما همگی میدانند که در حال حاضر و تا سال های دور سازمانی کوچک و ناشناخته مثل پاسداران دین، هیچگاهی قادر به انجام عملیات در امریکا نیست. 

بنابرین اصلی ترین هدف امریکا، کسب رضایت متحدان عربی است که با تحولات جدید در افغانستان و همچنان افزایش رقابت و یارگیری بین امریکا و روسیه حساس تر گردیده است. 

در یک تحول دیگر که شاید مرتبط به همین موضوعات و با چراغ سبز امریکا، صورت گرفته باشد. طالبان اعلام‌ کرده‌اند که قرارداد مدیریت میدان هوایی کابل به امارات متحده عربی سپرده می‌شود.
دفتر مطبوعاتی ملا برادر، معاون اول رییس‌الوزرا گروه طالبان روز سه‌شنبه، ۳ جوزا، در توییتی گفته است که قرارداد مدیریت میدان‌ هوایی کابل با امارات متحده عربی امضا می‌شود.

در گذشته امارات متحده عربی علاقه‌مند مدیریت میدان هوایی کابل به‌جای قطر‌ و ترکیه بود. گفته می‌شود که توافق بر سر مدیریت میدان‌‌ هوایی کابل در سفر ملا برادر به دوبی به دست آمده است. 

سازمان پاسداران

این سازمان در سال 2018 پس از جدایی گروه‌های جهادی از «حیات تحریر الشام» در سایه انشعاب از  «القاعده» تأسیس شد. این گروه از تاسیس تا اکنون  تحت نظر نیروهای  ایالات متحده و ائتلاف بین‌المللی همکار آنان در منطقه قرار داشتند. نیروهای که برای مقابله با داعش در سوریه مستقر هستند، تا شش ماه قبل تلاش های مستمر اطلاعاتی برای تعقیب رهبران این سازمان با قوت تمام جریان داشت  و  تعدادی از رهبران برجسته آنانرا کشتند که بلاخره پس از یک وقفه ای شش ماهه  ابوحمزه الیمانی که آخرین شخص در رده رهبری این سازمان بود نیز مورد هدف قرار گرفت.

بستر هدف گیری
روند هدف قرار دادن یمنی‌ توسط نیروهای آمریکایی در سوریه را می‌توان در چندین زمینه بررسی کرد که مهمترین آنها عبارتند از:

1- تعقیب سرکردگان داعش: آمریکا پس از رتبه‌بندی‌ های نظامی و اطلاعاتی در خصوص تهدیدات مربوط به شاخه این سازمان در سوریه، به‌ویژه پس از حمله به زندان غوران، در تعقیب سرکردگان داعش در خاک سوریه بیشتر فعال شده اند. نیروهای آمریکایی ائتلاف بین المللی در انجام حملات پی در پی برای هدف قرار دادن رهبران موثر این سازمان مشارکت داشت که بارزترین آنها ابوابراهیم الهاشمی رهبر سازمان بود که در 3 فبروری گذشته کشته شد. رهبر این سازمان، هانی  الکردی، که یک سال قبل در اواسط جون توسط نیروهای آمریکایی دستگیر شد، و سرانجام رهبر این سازمان در سوریه ماهر العقال، که سال گذشته در 12 جون کشته شد.

2- تقویت فعالیت های امنیتی شبه نظامیان"SDF":  به موازات عملیات آمریکا در سوریه که بین حملات هوایی با استفاده از پهپادها و پرتاب های هوایی که هنوز محدود هستند، عملیات امنیتی توسط "نیروهای دموکراتیک سوریه" انجام می گردد. شبه‌نظامیان (SDF) برای تعقیب هسته‌های داعش، برخی  با مشارکت نیروهای آمریکایی یا با پشتیبانی هوایی و پشتیبانی اطلاعاتی قابل توجه، به منظور جلوگیری از هرگونه نفوذ این سازمان در مناطق تحت نفوذ SDF در شمال شرق سوریه پس از تشدید فعالیت های عملیاتی در آن مناطق از سه ماهه آخر سال گذشته، اگرچه منحنی عملیات طی 9 ماه به بالا و پایین تغییر کرده است.

3- جلوگیری از استقرار «القاعده» در افغانستان: ارزیابی‌های نظامی و اطلاعاتی ایالات متحده همچنان نشان می‌دهد که رهبری مرکزی «القاعده» در افغانستان، از زمانی که گروه طالبان در اواسط ماه اگست سال گذشته کنترل کابل را به دست گرفت، آزادانه  حرکت و فعالیت دارند. این ارزیابی‌ها با ترس از اینکه رهبران القاعده توانایی خود را  گسترش و در تنظیم وضعیت ، افزایش ارتباطات و هماهنگی با شاخه‌های مختلف و ارائه اشکال احتمالی حمایت کسب کنند، تهدیدات ناشی از این شاخه‌ها را به مقدار  زیادی افزایش دهند. لذاست که اغلب کشورهای عربی بابت سلطه ی طالبان بر افغانستان ناراض هستند و این تحول دید مثبت نسبت به امریکا را در جهان عرب بیشتر متزلزل کرده است. 

4- مدیریت اختلافات متعدد با روسیه: در چند ماه گذشته به نظر می رسید که سوریه می تواند به کانونی برای صادرات تنش بین واشنگتن و مسکو در بیش از یک سطح در پس زمینه بحران روسیه و اوکراین تبدیل شود. طی ماه گذشته، وضعیت به اصطکاک نظامی تبدیل شد و هواپیماهای جنگی روسیه پایگاه نظامی آمریکا در جنوب شرقی سوریه را برای هدف قرار دادن یک گروه مسلح متحد با نیروهای آمریکایی به نام "مغاویر الثوره" بمباران کردند، اگرچه نسخه غیررسمی آمریکایی منتشر شده توسط روزنامه های آمریکایی فاش کردند که مسکو به واشنگتن اطلاع داده است، با هدایت یک حمله هوایی، قبل از انجام، به نحوی که به این جناح مسلح هشدار داده شود تا تلفات این حمله کاهش یابد.

اهداف اصلی

ایالات متحده با هدف قرار دادن رهبران سازمان پاسداران دین به دنبال دستیابی به اهداف متعددی است که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- تداوم راهبرد تضعیف و محدود کردن فعالیت: با توجه به نقشه توزیع نفوذ در صحنه سوریه، اگر آمریکا بخواهد برای اجرای اهداف عملیاتی بر علیه برخی سازمان های دیگر، عملیات زمینی انجام دهد، احتمالا با موانعی مواجه خواهد شد. امکان و در ادامه سیاست تضعیف با هدف قرار دادن رهبران تاثیرگذار و موثر برخلاف کاهش حملات هوایی با استفاده از پهپادها برای تعقیب رهبران سازمان با فرض فرماندهی جدید فرماندهی مرکزی آمریکا، ژنرال مایکل کورلا، نیروهای آمریکایی می توانند در دوره آتی بدون توقف طولانی، مانند چند ماه گذشته، به عملیات هدف گیری ادامه دهند، اما این فعالیت در هدف قرار دادن "نگهبانان دین" با فعالیتی برای تعقیب رهبران داعش همراه است، اگرچه داعش تهدید بزرگتری است.

2- انحلال روندهای پروژه "جهاد جهانی": اجرای حملات نیروهای آمریکایی برای هدف قرار دادن رهبران "نگهبانان دین" نشان دهنده اصرار ایالات متحده بر انحلال همه چیز مربوط به روندهای "جهاد جهانی" است. این پروژه از آنجایی که این سازمان به «القاعده» مرتبط است و بنابراین روند انحلال آن بر خلاف سایر سازمان‌ها در نقشه شبه‌نظامیان مسلح در سوریه اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند و در نتیجه امکان برخورد با سازمان‌هایی که پروژه «جهاد جهانی» را دنبال می کنند، متصور است. هرگاه سازمان های که فقط  فعالیت محلی مرتبط به خاک سوریه دارند و با اهداف و زمینه های خارجی تداخل ندارد و این امر از طریق عدم تمایل حکومت آمریکا مشهود است.  ناگفته نماند که در حال حاضر ده ها سازمان شبه نظامیان در سوریه در لیست تروریستی امریکا قرار دارند. تمام این سازمان های تروریستی به شکلی توسط امریکایی ها طبقه بندی و فهرست گردیده و مطابق آن با آنها برخورد می گردد.

3- پرهیز از هدف قرار دادن منافع آمریکا: عملیاتی که رهبران پاسداران دین را هدف قرار می دهد برای ایالات متحده از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به ویژه که در چارچوب اقدامات پیشگیرانه قرار می گیرد تا این سازمان از ترس برنامه ریزی برای سازماندهی صفوف خود اجتناب کند. منافع مستقیم آمریکا را در هماهنگی با شاخه‌های سازمان، منطقه‌ای القاعده هدف قرار بدهند، به‌ویژه که آن شاخه‌ها و گروه‌های مرتبط با رهبری مرکزی سازمان، چشم‌اندازی مرتبط با هدف قرار دادن ایالات متحده، چه در داخل خاک آمریکا و چه در هر کجا، اتخاذ می‌کنند.

4- جلوگیری از جدایی‌ها در «حیات تحریر الشام»: آنچه با توجه به عملیات نیروهای آمریکایی در مبارزه با تروریسم قابل توجه است این است که بیشترین تمرکز بر روی سازمان «داعش» و پس از آن «پاسداران» است. اگرچه، ابومحمد الجولانی، از رهبرانی « تحریر الشام» در لیست تروریسم آمریکا قرار دارد. اما علیرغم حضور علنی متعدد او در بیش از یک بار در چند ماه گذشته، ایالات متحده او را هدف قرار نداده و تلاشی برای انحلال یا دستگیری اطرافیانی وی نکرده است. به نظر می رسد که ایالات متحده پس از جدایی این گروه  از القاعده، و  کنار گذاشتن پروژه های جهاد جهانی. امریکا در حال ارزیابی مجدد فعالیتهای «حیات تحریر الشام» است. تحریرالشام کنترل اوضاع در ادلب و در نتیجه هدف قرار دادن «پاسداران دین» را ادامه می دهد.  هدف گیری های مشخص توسط ایالات متحده امریکا ممکن است روند انشعاب از «حیات تحریر الشام» را محدود کند. «القاعده»، به ویژه از آنجایی که یمنی‌ها قبل از پیوستن به «نگهبانان دین» عضو «حیات» بودند، زیرا عملیات‌های انشعاب را تقویت می‌کند.

5- تلاش برای پیوستن به عناصر خارجی: با توجه به جهت گیری های ایدئولوژیک سازمان پاسداران دین و ارتباط آن با القاعده، هدف قرار دادن رهبران آن با هدف تضعیف و محدود کردن توانایی های آن، ممکن است مربوط به یک آمریکایی باشد. تمایل به مهار هرگونه تلاش برای انتقال عناصر خارجی و نفوذ به سوریه و پیوستن به آن، زیرا وجود این سازمان تهدیدی دائمی برای الحاق عناصر خارجی از خارج از سوریه خواهد بود، به ویژه اینکه در مرزهای پروژه های داخلی متوقف نمی شود. اما به پروژه های "جهاد جهانی" تعلق دارد، علاوه بر این شامل فرآیند پیوستن به عناصر خارجی وابسته به شبه نظامیان و سایر سازمان های مسلح است.

جهت گیری مودال

در نهایت، هدف قرار دادن رهبران سازمان پاسداران دین توسط نیروهای آمریکایی در چارچوب رویکرد راهبردی برخورد با سازمان‌های مرتبط با سازمان «القاعده» به دلیل تداوم عملیات‌های فشار بر آنها صورت می‌گیرد. با توجه به اعتقاد آمریکا که توسط محافل نظامی و اطلاعاتی بیان شده است، که اگر این سازمان‌ها توجه خود را از خود برگردانند، او توانایی بازگشت قوی‌تر از آنچه بود را دارد. هدف قرار دادن رهبران موثر پاسداران دین ممکن است افزایش یابد، اما این به وجود فرآیند ارزیابی آمریکایی از ماهیت اهداف مرتبط است و به سطح تلاش اطلاعاتی بستگی دارد.