افزایش راهزنی و سرقت‌های مسلحانه در پایتخت؛ مردم: رویدادها رسانه‌ای نمی‌شوند ـ مجله‌ی اورال

جرایم جنایی پدیده‌‌ای که در تمام جوامع بشری کم‌وبیش اتفاق می‌افتد. در افغانستان به عنوان یک کشور عقب‌مانده، رویدادهای جنایی در گذشته نیز وجود داشته است. در دو دهه پیش در سایه نظام جمهوری، انواع فساد و جرایم در بخش‌های گوناگون حکومت وجود داشت. از ارگ ریاست‌جمهوری تا وزارت‌خانه‌ها و ریاست‌‌ها و حوزه‌های امنیتی، از فساد و جرایم خالی نبودند. حوزه‌های پولیس در حکومت پیشین، که اصول مکلفیت آن بهبود بخشیدن اوضاع امنیتی و کاهش جرایم می‌باشد، برخلاف مسؤلیت‌های کاری خود باعث افزایش جرایم بوده است. ادعاهایی وجود دارد که آمرین حوزات امنیتی به نحو غیرمستقیم سارقین را برگرده‌ی شهروندان می‌نشاندند و از اموال و دارایی‌های سرقت شده سهم خود را برمی‌داشتند. غارت‌گران، سارقین، قاتل و انواع از اشخاص بی‌سر و پا، در زمره‌ی کسانی بودند که رابطه‌ی تنگاتنگ با مسؤلین بلندرتبه‌ی حوزه‌های پولیس داشتند و برای مردم غیر از آن‌ها که به دلیل مشکلات امنیتی به حوزه‌ها مراجعه می‌کردند، حتا فرصتی برای بیان گفته‌هایش وجود نداشت. به همین منوال ادارت ملکی مملو از فساد و رشوه بود که مراجعه‌کنندگان از کم‌کاری و بی‌برنامگی آن‌ها به ستوه آمده بودند. به هرصورت نظام پیشین از هم پاشید و گروه طالبان به تمام معنا ساده و بی‌باکانه بر کرسی قدرت تکیه زدند. هم‌اکنون که مدیریت نظام و کنترول اوضاع امنیتی به دوش این گروه افتاده است، وقوع جرایم تا چه سرحد رسیده؟ با درنظرداشت اوضاع امنیتی نسبت بین حکومت پیشین و جدید چگونه است؟ آیا جرایم جنایی در کابل رو به کاهش است یا افزایش.

در مورد پاسخ به این سوالات، نظریات شهروندان گردآوری شده‌است تا هرکس دیدگاه خود را شریک کند.
این در حالی است که هفته‌ی قبل رأس ساعت هفت و نیم صبح دزدان مسلح در منطقه‌ی مربوط به حوزه‌ی ششم پولیس، وارد فروشگاه مواد خوراکه شده و مقدار پول، تلفن و اجناس قابل حمل را به سرقت ربوده‌اند. مالک فروشگاه، به دلیل شاهد بودن چشم‌پوشی طالبان علیه چنین قضایا، تا مدت یک هفته هیچ‌گونه حرف و شکایت را از خود بروز نداده است و سرانجام وخیم شدن اوضاع امنیتی، راه‌گیری‌های مسلحانه و سرقت سارقین در حضورعام، باعث می‌شود تا وکلای گذر را به فکر حل و فصل این معضله بیندازد.

یکی از وکلای گذر در ناحیه ششم به مجله‌ی اورال می‌گوید: "مردم از سرقت و غارت‌گری‌های دزدان مسلح به ستوه آمده‌اند و دست به دامن وکلای گذر شده‌اند تا برای بهبودبخشیدن اوضاع منطقه اقدام کنند. او می‌افزاید: من به عنوان وکیل این ساحه، از عدم آرامش باشندگان این محل رنج می‌کشم و هم‌گام با خواست‌ مردم، دنبال اصلاح این وضعیت هستیم. بخاطر رفع این مشکلات به جز شریک‌کردن مشکل با حوزه‌ی پولیس، دیگر انتخابی نداریم. من به عنوان وکیل گذر و شخص مسؤول، همرای بلندپایه‌های حوزه ششم پولیس در ارتباط شدم و اوضاع را طبق که جریان دارد، برایش تعریف کردم. پاسخ آن‌ها برایم نه تنها قانع کننده نبود، بل یک پاسخ نامعقول و دور از منطق بود که خود باعث جرأت بخشیدن سارقین خواهد شد. یکی از مسؤولین حوزه‌ی پولیس برای ما گفت: شما دزدان را شناسایی کنید، موقعیت بودوباش آن‌ها را مشخص کنید و سپس با ذکر این مشخصات برای ما اطلاع دهید."

با گذشت هر روز از حکومت گروه طالبان اوضاع امنیتی بدتر می‌شود، راه‌گیری‌های دزدان، سرقت‌های مسلحانه، چور و چپاول و غارت‌گری‌های فردی و گروهی در روز روشن به جرایم جنایی افزوده است. گرچند در نظرسنجی‌هایی که از طرف مجله‌ی اورال راه‌اندازی شده‌بود، تعداد از شهروندان از اوضاع امنیتی به‌صورت نسبی خُشنود و راضی به نظر می‌رسند و به این باورهستند که جرایم جنایی نسبت به حکومت پیشین کاهش یافته است و از فعالیت سارقین نیز جلوگیری به عمل آمده است. ناگفته نباید گذاشت که تعداد این شهروندان به حداقل آمار قرار دارد و اما، درتضاد این نظریه‌ها، بیش‌تر از شهروندان کابل عدم رضایت خود را نشان داده‌اند و در پاسخ نظریه‌پردازان که نگاه مثبت دارند دلایل معقول و قابل قبول را ذکر کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند: جرایم جنایی به‌ویژه راهزنی و سرقت‌های مسلحانه نه تنها کاهش نیافته بل رو به افزایش است ولی، به دلیل رفتار خشن و درشت طالبان با مردم و هراس و ترس مردم از رفتار تلخ طالبان رسانه‌ای نمی‌شود. برعلاوه‌ی این، جرایم سمت و سوی دیگر را به خود اختصاص داده است. کشتار و قتل‌های هدفمند باعث شده که مردم نگران سوءقصد قرار گرفتن جان خود باشند. در چندماه حکومت طالبان اشخاص زیادی کشته شده‌اند و عدم آزادی بیان باعث پنهان ماندن موضوع شده و کسی جرأت مطرح کردن چنین جرایم را به خود نمی‌دهند.

فقر اقتصادی، بی‌کاری، کاهش ارزش پول افغانی در مقابل اسعارخارجی، بلندرفتن بهای موادخوراکه از مشکلات است که دامن‌گیر مردم شده و این خود دلیل است تا سرقت و راه‌گیری روز به روز افزایش یابد.

ثریا انصاری، به مجله‌ی اورال می‌گوید: شهرک همت، واقع قلعه‌ی‌نو دشت برچی که از مربوطات ناحیه سیزدهم پولیس محسوب می‌شود، تبدیل به ناامن‌ترین ساحه‌ برای باشندگان آن شده است. مردم این منطقه از بحران ناامنی شاکی هستند و از فعالیت آشکار سارقین به ستوه آمده‌اند. او می‌افزاید که راهزنان مسلح در روز روشن و بعضاً در حضورعام دست به سرقت می‌زنند.

به تازگی رویداد جالبی سرقت در حوزه سیزدهم امنیتی اتفاق افتاده است. دو نفر مسلح که خود را از نیروهای طالبان معرفی کرده بودند، در نزدیکی‌های شهرک عرفانی تلفن‌های همراه عابرین را به‌بهانه‌ی چک کردن از آنان می‌گرفته‌ و دوباره به آنان مسترد نمی‌کرده است. به گفته‌ی یکی از باشندگان محل این دو دزد مسلح به‌نام طالب نزدیک به ۳۰ عدد تلفن کسانی که از محل عبور می‌کرده‌اند را در ظرف چند دقیقه به سرقت برده‌اند. بیشتر مردم بر این باورند که میزان سرقت‌های مسلحانه و راهزنی هم‌اکنون بیشتر از هر زمانی دیگریست.

بی‌توجهی مسوولان امنیتی طالبان و عدم ارتباط حوزه‌های پولیس با مردم باعث شده که دزدان با خیال راحت فعالیت کنند. از سوی دیگر بی‌کاری و فقر گسترده سبب افزایش بی‌پیشینه‌ی دزدی‌ و راهزنی در پایتخت و در مجموع کشور شده است. مردم با جدیت از مسوولان امنیتی طالبان می‌خواهند که برای جلوگیری از این وضعیت تدابیر بیشتری بی‌اندیشند و امنیت مردم را تامین کنند. در غیر آن مردم اعتماد شان بیشتر بر طالبان از دست خواهند داد.