سکوت در قبال جنایت و یا انتقاد از ظلم طالبان کدام عقلانی است

تندیس شهید عبدالعلی مزاری، حدود ۳ ماه قبل در بامیان توسط افراد وابسته به طالبان انفجار داده شد. در پی انفجار تندیس شهید مزاری، حالا حکومت طالبان لوح سنگی قرآن‌کریم را جای‌گزین آن کرده‌اند. این کار طالبان، واکنش‌های زیادی را از سوی مردم عام و سیاست‌مداران هزاره مبنی بر توهین و تحقیر قوم هزاره در پی داشته است. برخی، این اقدام را سوءاستفاده از مقدسات دینی برای از بین بردن ارزش‌های قومی و فرهنگی دانسته‌اند. اما در این‌جا اگر به حاشیه‌های این بحث داغ بپردازیم، به سیاست دشمنان مردم افغانستان مبنی بر تحریک گروه طالبان در مقابل هزاره‌ها اشاره دارد.

تعدادی این عمل طالبان در بامیان مرکز هزارستان را نادرست و فرصتی برای سوءاستفاده‌جویان خوانده‌اند و گفته‌اند که تفرقه‌افکنان با استفاده از این وضعیت، خواهان تحریک گروه افراطی طالبان در مقابل هزاره‌ها هستند و با مشوره‌های ساخته‌گی به طالبان مبنی بر اینکه هزاره‌ها از راه دین گمراه شده‌اند و خواهان شورش در واکنش به نصب لوح قرآن به جای تندیس شهید مزاری هستند، خواستار تیره‌گی روابط گروه طالبان با هزاره‌ها هستند.

شماری از مردم افغانستان در واکنش به این عمل طالبان در بامیان در صفحات فیس‌بوک شان متونی اعتراضی نوشته‌اند و تخریب تندیس‌های شهید استاد عبدالعلی مزاری در بامیان و شهر مزارشریف را یک کار عقده‌مندانه و اهانت به مردم هزاره و جامعه تشیع افغانستان تعبیر کرده‌اند.

برخی از نویسندگان فعال در عرصه‌های سیاسی و خصوصا مسائل هزاره‌ها و نزدیک به طالبان در واکنش به این انتقادها می‌گویند که منتقدین بدون تدبیر و از راه دور، آتش تفرقه را شعله‌ور نموده و از پیامدهای داخلی این امر بی‌خبر هستند. برخی از این نویسندگان از عمل‌کرد منتقدان گروه طالبان شکایت نموده می‌گویند که بیشتر چهره‌های انتقاد کننده در حال حاضر در بیرون از کشور به‌سر می‌برند و اگر در داخل کشور اقدامی خصمانه‌ای توسط گروه حاکم در افغانستان علیه هزاره‌ها صورت بگیرد، توان ایستادن و دفاع از مردم را ندارند؛ آنچنان که در زمان تخریب تندیس شهید مزاری در بامیان به‌جز بیانیه‌های داغ، هیچ کاری نکردند.

این اشخاص  از مردم عام و سیاست‌مدارانی منتقد طالبان می‌خواهند که با این مسائل به‌صورت استراتیژیک و مبنی بر واقعیت‌های جامعه و ارزش‌های فرهنگی برخورد نمایند و کاری نکنند که با سرنوشت‌شان بازی شود.

محمدعلی فیاض، یکی از باشندگان ولایت بامیان و فعال اجتماعی در این ولایت در واکنش به این کار طالبان در مصاحبه با مجله‌ی اورال می‌گوید: «طالبان با نصب لوح قرآن‌کریم کاری بدی نکرده‌اند ولی اگر این لوح در یک جایی دیگر نصب می‌شد بهتر بود.» او می‌افزاید که ما به اعتقادات خود پابند هستیم ولی شهید مزاری را به‌خاطر دفاع از حقوق‌مان دوست داریم و یاد او را زنده نگه می‌داریم. تندیس شهید مزاری در بامیان یک ارزش فرهنگی و قومی بود نه بدعت دینی.

اما بنابر تجربه و شواهدی موجود در طی بیست و پنج‌ سال می‌توان گفت که گروه طالبان، هیچ‌گاهی دست از آزار و اذیت هزاره‌ها نخواهند کشید.

هم‌چنان این گروه هیچ‌گاهی این گروه از هم‌دستی و هم‌پیمانی با گروه‌های تروریستی دست بردار نخواهد بود.

بنابراین خاموشی و تقبل جنایت این گروه و سکوت در قبال جنایت‌های روزمره‌‌ی‌شان هیچ توجیهی اخلاقی و انسانی و عقلانی ندارد. کسانی‌که مردم و قلم بدستان را تشویق به سکوت و تحمل پذیریش جنایت و سلطه‌ی جنایتکاران می نمایند. بهتر کمی بیشتر در مورد این دیدگاه شان تفکر و تحقیق نمایند.

دیده بان حقوق بشر و جنایات طالبان در قبال هزاره‌ها

سازمان دیده‌بان حقوق بشر با انتشار گزارشی مسئولان طالبان در بسیاری از ولایات/استان‌ها افغانستان را به کوچ دادن اجباری اقلیت شیعه هزاره و همکاران حکومت پیشین متهم کرد. به‌گفته دیده‌بان حقوق بشر این کار با هدف اهدای زمین به هواداران طالبان صورت می‌گیرد.

براساس این گزارش که روز جمعه منتشر شد، طالبان و شبه‌نطامیان متحدان این گروه از آغاز ماه اکتبر صدها خانواده هزاره را از ولایت‌های هلمند (جنوب) و بلخ (شمال) کوچ داده اند. دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید رهبران محلی امارت اسلامی افغانستان پیش از این رویه مشابهی را در ولایات دایکندی، اورازگان و قندهار اجرا کرده بودند.

اقلیت هزاره شیعه افغانستان در حال حاضر علاوه بر کوچ اجباری طالبان، قربانی و هدف اصلی حملات شاخه خراسان داعش است.

دیده‌بان حقوق بشر که گزارش‌های خود را با اتکا به مداراک و گفت‌وگو با باشندگان/ساکنان محلی تنظیم می‌‌کند می‌گوید: «طالبان از زمان به قدرت رسیدن در ماه اوت شمار بسیاری از هزاره‌ها و دیگر ساکنان این پنج ولایت را وادار کرده تا خانه و کاشانه و مزارع خود را ترک کنند. این دستور، معمولا با یک ضرب‌الاجل چند روزه همراه است و قربانیان، هیچ راهی برای شکایت از این تصمیم و دفاع از حق مالکیت خود ندارند.»

یک تحلیلگر پیشین سازمان ملل متحد با بررسی شماری از احکام اخراج گفته است: «به مردم می‌گویند اگر از دستور سرپیچی کنید، بعدا نباید از عواقب این تمرد گله کنید.»

پاتریشیا گوسمن، جانشین مدیر بخش آسیای دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: «طالبان هزاره‌ها و دیگر افراد را به‌دلیل تعلق قومی و سیاسی ‌و با هدف جایزه دادن به هواداران [امارات اسلامی] اخراج می‌کنند. این رفتار که با تهدید و زور انجام می‌شود و کاملا نامشروع است، به شکل نوعی از تنبیه جمعی نمودار می‌شود.»